 |
|
|
|
|
Brzoza
 |
Nostalgiczna uroda brzóz pobudzała
do smutnej czasem zadumy
| (...) Usiadł żołnierz pod brzozą u drogi,
opatruje obolałe nogi (…).
Hej, ty brzozo, hej, ty brzozo-płaczko,
smutno szumisz nad jego tułaczką,
opłakujesz i armię rozbitą,
i złe losy, i Rzeczpospolitą...
Siedzi żołnierz ze spuszczoną głową,
zasłuchany w tę skargę brzozową,
bez broni, bez orła na czapce,
bezdomny na ziemi-matce.
(Władysław Broniewski „Żołnierz polski”)
Gdzieś pozostał ognisk dym,
Dróg przebytych kurz,
Cień siwej mgły…
Tylko w polu biały krzyż,
Nie pamięta już
Kto pod nim śpi…
(pieśń „Biały krzyż” – słowa: Janusz Kondratowicz, melodia: Krzysztof Klenczon)
Biały krzyż to oczywiście krzyż zbity z pni brzozy.
Z brzozy brodawkowatej Betula pendula, typowej dla suchych piaszczysk, wydm i porzuconych pól, albo z częstej na terenach podmokłych brzozy omszonej Betula pubescens. Brzozy zawsze uchodziły za dobre, przyjazne ludziom drzewa. Brzozowy krzyż był nie tylko łatwy do zrobienia, nawet w warunkach bojowych, ale także miał zapewniać poległym spokój wieczny, szczególnie potrzebny ludziom, którzy gwałtownie odeszli z tego świata! Żywych chronił przed upiorami, złymi mocami. Powszechnie wierzono, że brzoza współodczuwa z człowiekiem, płacze nad jego losami. Drewno brzozowe pali się, nawet gdy jest mokre, co miało niebagatelne znaczenie przy rozniecaniu ognisk na biwakach.
Adam Kapler
Pracownia Banku Nasion
PAN OB CZRB Powsin
|
|
