Ciekawe formy lodowcowe
Ponieważ lód nie jest ciałem stałym idealnie plastycznym, stąd też w zsuwającym się w dół doliny lodowcu pojawiają się naprężenia, które przy pewnym nachyleniu stoku, mogą być większe od wytrzymałości lodu i doprowadzić do jego pękania. Tak powstają szczeliny poprzeczne. Na progach skalnych może nastąpić nawet przerwanie ciągłości jęzora,
który urywa się na uskoku, a następnie odtwarza się już u jego
podnóża. Lodowiec przemieszczając się po stoku w dół przyspiesza i
ulega rozciąganiu, zaś na równym terenie przemieszcza się wolniej i
działają na niego siły ściskające powodujące spiętrzenia. Na krawędziach przesuwającego się jęzora lodowcowego od strony ścian doliny pojawiają się podłużne szczeliny brzeżne.
Szczeliny poprzeczne. Lodowiec w Wysokich Taurach. Alpy. Austria.Oznaczenie: 1- szczeliny poprzeczne, 2- jęzor lodowca
Czasami w czołowej części jęzora lodowcowego można zauważyć otwór zwany wrotami lodowcowymi, z którego w formie rzeki wypływa woda z topniejącego lodowca.
Wrota lodowcowe (z tego miejsca wypływa strumień), widoczne również
fragmenty moreny czołowej. Okolice Mont Blanc. Alpy. Francja.Oznaczenie: 1- wrota lodowcowe, 2- jęzor lodowca, 3- morena czołowa przecięta przez rzekę,
4- pole sandrowe, 5- rzeka
Głazy leżące na powierzchni lodowca w przypadku intensywnego jego topnienia mogą przybierać osobliwą formę tzw. stołów lodowcowych. Kamień osłania przed promieniowaniem słonecznym fragment znajdującego się pod nim lodu. Lodowiec wokół głazu topnieje zatem szybciej niż pod nim, poziom lodu wokół kamienia obniża się, zaś sam kamień pozostaje na charakterystycznym cokole.
Stół lodowcowy lodowca Jużnyj Engilczek. Tień - Szań. Kirgistan. Oznaczenie: 1- głaz, 2- charakterystyczny cokół
|
