Jesteś tutaj: Strona główna » Świadectwa zmian klimatu » Geomorfologia - formy » Lodowce » Typy lodowców
Geomorfologia - formy
Cyrki lodowcowe
Doliny polodowcowe
Pradoliny
Misy lodowcowe
Wygłady lodowcowe
Moreny
Ozy
Jeziora polodowcowe
Głazy narzutowe
Lodowce
Typy lodowców
Warunki powstawania
Ruch lodowców i wojna bałwanków
Ciekawe formy lodowcowe
Geomorfologia - regiony
Paleobotanika
Przyroda a klimat
Endemity a relikty
Zadania

 

Typy lodowców

Lądolód – to lodowiec kontynentalny w postaci czaszy lodowej o powierzchni ponad 50 000 km2 i grubości nawet kilku kilometrów (Antarktyda, Grenlandia). Z wyjątkiem dolnej części lód jest na ogół pozbawiony materiału skalnego, gdyż nad jego powierzchnią nie wystają już żadne zbocza, z których mógłby osypywać się materiał skalny (w przeciwieństwie do lodowców górskich). Lodowce tego typu rozpływają się na boki. Z ich głównej masy często wypływają jęzory wyprowadzające lub lodowce szelfowe  spływające do mórz, gdzie pękają na bloki,  unoszące się  jako góry lodowe. Zjawisko to nazywa się „cieleniem się lodowców”.
Podczas zlodowaceń plejstoceńskich, które trwały niecałe dwa miliony lat, a zakończyły się ok. 10 tys. lat temu, lodowce pokrywały ok. 30% powierzchni Ziemi. W czasie jednego z tych zlodowaceń (450-500 tys. lat temu) lądolód zajmował nawet 90% powierzchni naszego kraju – stąd tak wielka ilość form polodowcowych w Polsce. Czoło lądolodu skandynawskiego sięgało daleko na południe, po wyżyny środkowych Niemiec, Rudawy (górskie pasmo w Czechach i południowo-wschodnich Niemczech), Sudety i podnóże Karpat, a dalej na wschodzie – po doliny Dniepru i Donu.
Zlodowacenia_2010-04-08b
Zasięgi głównych zlodowaceń w Europie Środkowej
W tym czasie lodowce alpejskie spływały daleko na północne i południowe przedpola gór, a w Polsce pojawiły się lodowce górskie w Tatrach i Karkonoszach.
Obecnie lodowce zajmują ok. 11% powierzchni lądów, z czego ok. 85% przypada na Antarktydę, 11% na Grenlandię, a 3% to mniejsze czapy lodowe. Lodowce górskie zajmują jedynie nieco ponad 1%. Obecnie największe obszary występowania lodowców górskich to Alaska (ponad 100 tys. km2), następnie Himalaje (ok. 33 tys. km2) i Alpy (ok. 2,5 tys. km2).

Lodowiec dolinny
(typu alpejskiego) – powstaje w górach, posiada cyrk i jęzor, który wypełnia wyraźną dolinę. Poszczególne jęzory mogą łączyć się ze sobą, tworząc złożony system lodowcowy.

Lodowiec typu alpejskiego. Okolice Matterhornu. Alpy/ autor: Sławomir Lamparski
Lodowiec typu alpejskiego. Okolice Matterhornu. Alpy/ autor: Sławomir Lamparski
Lodowiec typu alpejskiego.Okolice Matterhornu. Alpy.
Oznaczenie: 1- cyrk lodowcowy, 2- jęzory lodowcowe, 3- moreny boczne, 4- morena środkowa
Są to elementy należące do trzech lodowców: a, b, c.

Schemat lodowca alpejskiego/ projekt: Sławomir Lamparski, rysunek: Halina Galera
Schemat lodowca alpejskiego/ projekt: Sławomir Lamparski, rysunek: Halina Galera
Schemat lodowca alpejskiego opartego na zdjęciu powyżej.
Oznaczenie: 1- cyrk lodowcowy, 2- jęzory, 3- moreny boczne, 4- morena środkowa, 5 i 6- moreny czołowe wyznaczające miejsca dłuższego postoju lodowca, 7- czapa lodowa, 8- lodowce stokowe,
9- strumień



Lodowiec stokowy
– jest to zalegający na zboczu płat lodu, który nie wypełnia wyraźnego zagłębienia terenu. Traktowany jako początkowa lub zanikająca forma typowego lodowca.

Lodowce stokowe. Okolice góry Kazbek. Gruzja/ autor: Sławomir Lamparski
Lodowce stokowe. Okolice góry Kazbek. Gruzja/ autor: Sławomir Lamparski
Lodowce stokowe wznoszą się nad jęzorem lodowca dolinnego
ze szczelinami poprzecznymi na progu. Okolice góry Kazbek. Gruzja.
Oznaczenie: 1- lodowce stokowe, 2- jęzor lodowca, 3- szczeliny poprzeczne na progu

Lodowiec cyrkowy (karowy) – powstaje w górach, zalega praktycznie tylko w zagłębieniu cyrku lodowcowego i nie tworzy jęzora (najwyżej niewielki jęzor, tzw. wiszący). Tak wyglądają zazwyczaj lodowce w początkowej i końcowej fazie zlodowacenia.

Czapa lodowa
– jest to pokrywa lodowa o powierzchni do 50 000 km2, zalegająca na płaskowyżu albo na wyspie w strefie arktycznej, a nie w cyrku lodowcowym.  Jęzory czapy lodowej mogą rozchodzić się w różnych kierunkach i nawet sięgać w doliny.
Z prawej strony, obok cyrku lodowcowego widoczna czapa lodowa/ autor: Sławomir Lamparski
Z prawej strony, obok cyrku lodowcowego widoczna czapa lodowa/ autor: Sławomir Lamparski
Cyrk lodowcowy i czapa lodowa. Kaukaz
Oznaczenie: 1- cyrk lodowcowy, 2- czapa lodowa
Co nowego w portalu

150 lat obserwacji przyrody w USA – wcześniejsze zakwitanie roślin
Projekt płazowy
Rośliny Świąt Bożego Narodzenia
Pomóż tworzyć fenologiczną mapę Polski, zostań obserwatorem przyrody !
Z cyklu "Botanika w literaturze i sztuce" - "Przedwiośnie" jako Zielnik Żeromskiego
Pytania do eksperta
Kto nas ustrzeże przed powodzią ?
Fiordy w pigułce
Namorzynowe puzzle
Flora dawnych Pienin
Rośliny Wielkanocy
W czerwcu czerwce na czerwcu
Tajemnice kwiatu paproci
Okolice Pomiechówka
Kolibry na Alasce czyli ciepłe nazwy - zimne adresy
Wyniki konkursu
Zwycięzcy Konkursu
Święto Niepodległości okiem botanika
Klimat a sezonowe opadanie liści
Dary Trzech Króli
Walentyki
Przebiśnieg – wiara w odrodzenie
Prima Aprilis
Pojezierze Gostynińskie
Lipa niejedno ma imię
Wrzesień, wrzosy i wrzosowate
Cena genów
Gorące puzzle
Endemity a relikty
Figa i jej słodkie tajemnice
Skrzydlate miasto
Akcja: czeremcha amerykańska
Tajemnice krypt jasnogórskich
Ziarno prawdy o orkiszu
Lecą, lecą... paździerze
Bagnica - jedyna w swoim rodzaju
O jemiole pod jemiołą
Jak sasanka została zawilcem
Święto Zmarłych
Andrzejki
Powsin zaprasza
Lato w Powsinie
Green Card
Powsin zaprasza na Piknik Naukowy
Rośliny owadożerne zapraszają do Powsina
Murawy kserotermiczne - czas żniw
Jesień w Powsinie
Pogromcy much zapraszają do Powsina
150 urodziny Marii Curie-Skłodowskiej w Powsinie - koncert wśród kwiatów
Na ratunek ptakom
Poznaj zieloną Warszawę - wycieczka z przewodnikiem
W poszukiwaniu utraconego krajobrazu
Niezłe Ziółka
Listopadowe botanizowanie
Zima w Powsinie
Szukamy współpracowników!
Od prehistorii

Powstawanie kontynentów
Geologia ziem polskich
Temperatura
Wegetacja
Klimat a rozwój cywilizacji
Świadectwa
zmian klimatu


Geomorfologia - formy
Geomorfologia - regiony
Paleobotanika
Przyroda a klimat
Endemity a relikty
Zadania
Bioindykacja
i adaptacje


Bioindykacja
Adaptacje
Gry i zabawy
Zielniki

Jak wykonać zielnik?
Botanika w kulturze
Rok według roślin
Intrygujące rośliny
Konkurs
Gry i zabawy
Program

Ankieta - nauczyciele
Ankieta - uczniowie
Rozwijajmy razem portal
Uwagi - odpowiedzi
Kontakt

Słownik

Mapa serwisu

Szukaj

Partnerzy programu
Logo Fundusz
Logo Zielnik UW
Logo Biologia UW
Logo internet ART
Szkoła festiwalu nauki
© 2009 - 2024 Zielnik Wydziału Biologii UW; wszelkie prawa zastrzeżone