Jesteś tutaj: Strona główna » Od prehistorii » Klimat a rozwój cywilizacji » Opisy » 1000 - 450 lat p.n.e.
Powstawanie kontynentów
Geologia ziem polskich
Temperatura
Wegetacja
Klimat a rozwój cywilizacji
Opisy
12 000 - 8000 lat p.n.e.
10 000 - 3000 lat p.n.e.
3000 - 1000 lat p.n.e.
1000 - 450 lat p.n.e.
300 r. p.n.e. - 300 r. n.e.
400 - 800 r.n.e.
800 - 1300 r.n.e.
1300 - 1550 r.n.e.
1600 - 1850 r.n.e.
Quiz podsumowujący

 

Okres łużycki i jego schyłek

ok. 1000 - 450 lat p.n.e. (3000 - 2450 lat temu)

3000 lat temu, czyli w pierwszym tysiącleciu p.n.e., na ziemiach polskich rozwijały się rolnicze społeczności kultury łużyckiej. Jednym z najbardziej znanych osiedli z tego okresu jest gród w Biskupinie. Był on, podobnie jak inne osady tego typu, założony na jeziornej wyspie. Wraz z ochłodzeniem klimatu i wzrostem wilgotności poziom wód podniósł się, powodując zabagnienie zabudowań i pól. Przyczyniło się to do upadku społeczeństw kultury łużyckiej.

Niespełna 3000 lat temu, w pierwszej połowie pierwszego tysiąclecia p.n.e., na ziemiach polskich dominowała kultura zwana łużycką. Wywodziła się ona jeszcze z epoki brązu, a zakończyła już w epoce żelaza. Ludność kultury łużyckiej zajmowała się głównie rolnictwem, wycinając w tym celu porastające Europę Środkową lasy.
Eksploatowano również sól z kujawskich słonych źródeł. Osady kultury łużyckiej osiągały znaczne rozmiary. Zakładane były zwykle w pobliżu źródeł wody – nad brzegami rzek i jezior.
Od najcieplejszego okresu, niedługo po ustąpieniu lodowca, temperatura stopniowo spadała, z drobnymi wahaniami. Od pewnego momentu jednak spadek ten stawał się coraz wyraźniejszy. Miał on różne skutki w różnych częściach globu. Na południu Eurazji wiązał się z osuszeniem klimatu i ostrzejszymi zimami w strefach górskich i stepowych. Zamieszkujący te tereny Scytowie i Kimeryjczycy, doświadczając głodu z powodu letnich suszy i zimowych mrozów, zaczęli najeżdżać sąsiadów.
Scytowie oraz spokrewnieni z nimi Sarmaci najeżdżali na Macedonię, zagrażając również bezpośrednio lub pośrednio (poprzez wypieranie na zachód plemion prasłowiańskich) ludności kultury łużyckiej. W związku z tym od pewnego momentu osady zaczęto otaczać umocnieniami i przenosić w trudniej dostępne rejony. Tak powstała m.in. osada-gród w Biskupinie. 
Biskupin  - widok z jeziora na rekonstrukcję dawnej osady/ Źródło : Wikipedia
Biskupin - gród otoczony  dookoła wodą dawał
poczucie  bezpieczeństwa

Założono ją na jeziornej wyspie i otoczono drewniano-ziemnym wałem obronnym.
Niestety to, co miało ochronić osady, ostatecznie przyczyniło się do ich upadku. Postępujące ochłodzenie klimatu powodowało pustynnienie stepów na Bliskim Wschodzie i stepowienie lasów nad Morzem Czarnym, ale w północnej części Europy, łącznie z ziemiami polskimi, oznaczało proces odwrotny. Przesunięcie ku równikowi deszczowej strefy niskiego ciśnienia pociągnęło przesunięcie na południe tzw. frontu polarnego, który przynosi na ziemie polskie opady deszczu znad północnego Atlantyku. Coraz więcej opadów przy coraz niższej temperaturze, a więc słabszym parowaniu, prowadziło do zabagniania wilgotnych terenów i podnoszenia się poziomu wód jeziornych. Wyspy, na których zakładano grody typu biskupińskiego, stawały się podmokłe i były rozmywane przez podnoszące się wody jeziorne. Prędzej czy później konieczne było ich opuszczenie i przeniesienie się na wyższe i suche obszary. Zmiany klimatyczne wpłynęły też na osłabienie wydajności rolnej. Wraz z łupieżczymi wyprawami Scytów doprowadziło to do zaniku kultury łużyckiej. Na jej gruzach powstała tzw. kultura pomorska, a południe zajęły inne kultury o pochodzeniu germańskim, słowiańskim czy celtyckim.


Co nowego w portalu

150 lat obserwacji przyrody w USA – wcześniejsze zakwitanie roślin
Projekt płazowy
Rośliny Świąt Bożego Narodzenia
Pomóż tworzyć fenologiczną mapę Polski, zostań obserwatorem przyrody !
Z cyklu "Botanika w literaturze i sztuce" - "Przedwiośnie" jako Zielnik Żeromskiego
Pytania do eksperta
Kto nas ustrzeże przed powodzią ?
Fiordy w pigułce
Namorzynowe puzzle
Flora dawnych Pienin
Rośliny Wielkanocy
W czerwcu czerwce na czerwcu
Tajemnice kwiatu paproci
Okolice Pomiechówka
Kolibry na Alasce czyli ciepłe nazwy - zimne adresy
Wyniki konkursu
Zwycięzcy Konkursu
Święto Niepodległości okiem botanika
Klimat a sezonowe opadanie liści
Dary Trzech Króli
Walentyki
Przebiśnieg – wiara w odrodzenie
Prima Aprilis
Pojezierze Gostynińskie
Lipa niejedno ma imię
Wrzesień, wrzosy i wrzosowate
Cena genów
Gorące puzzle
Endemity a relikty
Figa i jej słodkie tajemnice
Skrzydlate miasto
Akcja: czeremcha amerykańska
Tajemnice krypt jasnogórskich
Ziarno prawdy o orkiszu
Lecą, lecą... paździerze
Bagnica - jedyna w swoim rodzaju
O jemiole pod jemiołą
Jak sasanka została zawilcem
Święto Zmarłych
Andrzejki
Powsin zaprasza
Lato w Powsinie
Green Card
Powsin zaprasza na Piknik Naukowy
Rośliny owadożerne zapraszają do Powsina
Murawy kserotermiczne - czas żniw
Jesień w Powsinie
Pogromcy much zapraszają do Powsina
150 urodziny Marii Curie-Skłodowskiej w Powsinie - koncert wśród kwiatów
Na ratunek ptakom
Poznaj zieloną Warszawę - wycieczka z przewodnikiem
W poszukiwaniu utraconego krajobrazu
Niezłe Ziółka
Listopadowe botanizowanie
Zima w Powsinie
Szukamy współpracowników!
Od prehistorii

Powstawanie kontynentów
Geologia ziem polskich
Temperatura
Wegetacja
Klimat a rozwój cywilizacji
Świadectwa
zmian klimatu


Geomorfologia - formy
Geomorfologia - regiony
Paleobotanika
Przyroda a klimat
Endemity a relikty
Zadania
Zostań
obserwatorem


Fenologia
Ochrona czynna muraw kserotermicznych
Porosty
Projekt płazowy
Mapa
Poradniki
Bioindykacja
i adaptacje


Bioindykacja
Adaptacje
Gry i zabawy
Zielniki

Jak wykonać zielnik?
Botanika w kulturze
Rok według roślin
Intrygujące rośliny
Konkurs
Gry i zabawy
Program

Ankieta - nauczyciele
Ankieta - uczniowie
Rozwijajmy razem portal
Uwagi - odpowiedzi
Kontakt

Słownik

Mapa serwisu

Szukaj

Partnerzy programu
Logo Fundusz
Logo Zielnik UW
Logo Biologia UW
Logo internet ART
Szkoła festiwalu nauki
© 2009 - 2024 Zielnik Wydziału Biologii UW; wszelkie prawa zastrzeżone