Jesteś tutaj: Strona główna » Zielniki » Botanika w kulturze » Zielnik Żeromskiego » Leniec
Jak wykonać zielnik?
Botanika w kulturze
Zielnik Żeromskiego
Barwiczka
Buławnik
Chłodek
Gajowiec
Grubosz
Laur
Leniec
Lulek
Nawłoć
Okrzyn
Skalnica
Storzan
Szarłat
Turzyca
Wielosił
Rok według roślin
Intrygujące rośliny
Konkurs
Gry i zabawy

 

Leniec


Leniec (Thesium) to roślina półpasożytnicza, gatunek chroniony o znaczeniu wspólnotowym. Jedynym znanym nie-botanikom półpasożytem jest jemioła, pasożyt pędowy, powietrzny, niezakorzeniony w glebie. Niemniej istnieją rośliny na pozór całkowicie samożywne, jak najbardziej ukorzenione w gruncie, których pasożytniczy charakter można odkryć dopiero oglądając ich organy podziemne. Wczepiają się one podziemnymi ssawkami w kłącza i korzenie żywicieli.
Według większości systematyków leniec jest jedynym w Polsce przedstawicielem rodziny sandałowcowatych, do której należą też sandałowiec oraz facelaria.

Z sandałowca pozyskuje się niezwykle cenne drewno oraz olejki, szeroko stosowane w medycynie, przemyśle kosmetycznym, jak również w celach kultowych. Sandałowiec biały występuje w stanie dzikim w północno-wschodniej Australii oraz w Indiach, w suchych i widnych lasach zrzucających liście w porze suchej. Z uwagi na znaczne wyniszczenie dziko rosnących populacji zakłada się liczne plantacje sandałowców - nie tylko sandałowca białego wykorzystywanego w Indiach od niepamiętnych czasów, ale również innych gatunków, rodzimych dla Australii i Hawajów.
Thesium_alpinum
Leniec
Plantacja taka zaczyna przynosić dochody dopiero około 40 lat po założeniu, a największe zyski daje, gdy drzewa liczą ponad 80 lat.
Ze względu na półpasożytniczy tryb życia sandałowców, na kilka lat przed ich zasadzeniem lub wysianiem należy zasadzić rośliny żywicielskie. Można też na plantację wybrać rzadkie lasy, zagajniki, kolczaste zarośla (busz typu mulga), gdzie już rosną dobrzy kandydaci na gospodarzy sandałowców. Australijscy plantatorzy za najlepszego żywiciela dla Santalum album i S. spicatum uważają Acacia acuminata, choć Acacia aneura i Allocasuarina huegelliana też dostarczają swoim pasożytom dużo wody i soli mineralnych. Ważne są zwłaszcza nieorganiczne związki azotu, toteż wśród żywicieli sandałowców przeważają rośliny zdolne do wiązania azotu atmosferycznego dzięki brodawkom korzeniowym. Spośród drzew i krzewów niezdolnych do wiązania azotu wykorzystywana jest miodla („bez perski”) Melia azederach, ponieważ sandałowce przyswajają część jej metabolitów wtórnych (naturalnych insektycydów), co podnosi ich odporność na choroby oraz przedłuża trwałość drewna.

O wiele mniej wybredny jako pasożyt jest quandong Santalum acuminatum. Jego drewno jest mniej aromatyczne, za to dostarcza on jadalnych owoców, bogatych w witaminę C (właśnie owocom zawdzięcza swoją nazwę „rodzimej brzoskwini”). Quandong może rozwijać się na akacjach, krzewach Maireana, łobodach Atriplex, trawach, a nawet jako pasożyt drugiego rzędu na Exocarpos sparteus.
Niezwykle interesującą biologię ma facelaria Phacellaria, rozwija się bowiem wyłącznie na półpasożytach z rodziny gązewnikowatych jako ich obligatoryjny pasożyt drugiego rzędu (hiperpasożyt).

Co nowego w portalu

150 lat obserwacji przyrody w USA – wcześniejsze zakwitanie roślin
Projekt płazowy
Rośliny Świąt Bożego Narodzenia
Pomóż tworzyć fenologiczną mapę Polski, zostań obserwatorem przyrody !
Z cyklu "Botanika w literaturze i sztuce" - "Przedwiośnie" jako Zielnik Żeromskiego
Pytania do eksperta
Kto nas ustrzeże przed powodzią ?
Fiordy w pigułce
Namorzynowe puzzle
Flora dawnych Pienin
Rośliny Wielkanocy
W czerwcu czerwce na czerwcu
Tajemnice kwiatu paproci
Okolice Pomiechówka
Kolibry na Alasce czyli ciepłe nazwy - zimne adresy
Wyniki konkursu
Zwycięzcy Konkursu
Święto Niepodległości okiem botanika
Klimat a sezonowe opadanie liści
Dary Trzech Króli
Walentyki
Przebiśnieg – wiara w odrodzenie
Prima Aprilis
Pojezierze Gostynińskie
Lipa niejedno ma imię
Wrzesień, wrzosy i wrzosowate
Cena genów
Gorące puzzle
Endemity a relikty
Figa i jej słodkie tajemnice
Skrzydlate miasto
Akcja: czeremcha amerykańska
Tajemnice krypt jasnogórskich
Ziarno prawdy o orkiszu
Lecą, lecą... paździerze
Bagnica - jedyna w swoim rodzaju
O jemiole pod jemiołą
Jak sasanka została zawilcem
Święto Zmarłych
Andrzejki
Powsin zaprasza
Lato w Powsinie
Green Card
Powsin zaprasza na Piknik Naukowy
Rośliny owadożerne zapraszają do Powsina
Murawy kserotermiczne - czas żniw
Jesień w Powsinie
Pogromcy much zapraszają do Powsina
150 urodziny Marii Curie-Skłodowskiej w Powsinie - koncert wśród kwiatów
Na ratunek ptakom
Poznaj zieloną Warszawę - wycieczka z przewodnikiem
W poszukiwaniu utraconego krajobrazu
Niezłe Ziółka
Listopadowe botanizowanie
Zima w Powsinie
Szukamy współpracowników!
Od prehistorii

Powstawanie kontynentów
Geologia ziem polskich
Temperatura
Wegetacja
Klimat a rozwój cywilizacji
Świadectwa
zmian klimatu


Geomorfologia - formy
Geomorfologia - regiony
Paleobotanika
Przyroda a klimat
Endemity a relikty
Zadania
Zostań
obserwatorem


Fenologia
Ochrona czynna muraw kserotermicznych
Porosty
Projekt płazowy
Mapa
Poradniki
Bioindykacja
i adaptacje


Bioindykacja
Adaptacje
Gry i zabawy
Zielniki

Jak wykonać zielnik?
Botanika w kulturze
Rok według roślin
Intrygujące rośliny
Konkurs
Gry i zabawy
Program

Ankieta - nauczyciele
Ankieta - uczniowie
Rozwijajmy razem portal
Uwagi - odpowiedzi
Kontakt

Słownik

Mapa serwisu

Szukaj

Partnerzy programu
Logo Fundusz
Logo Zielnik UW
Logo Biologia UW
Logo internet ART
Szkoła festiwalu nauki
© 2009 - 2024 Zielnik Wydziału Biologii UW; wszelkie prawa zastrzeżone