Świadectwa paleobotaniczne
O klimacie jaki panował na danym obszarze w określonych epokach geologicznych możemy wnioskować na podstawie znalezionych szczątków roślinnych. Wiedząc z jakiego okresu pochodzą znalezione okazy flory i jakie wymagania pod względem temperatur i wilgotności mają te rośliny lub zbliżone do nich gatunki, możemy określić warunki klimatyczne jakie wówczas panowały.
Przykładowo w tatrzańskich osadach z okresu eocenu (34-56 mln. lat temu) znaleziono orzech palmy kokosowej, co może oznaczać, że w tamtym czasie panował na tym obszarze klimat podzwrotnikowy.
Analizując eoceńskie szczątki roślin znalezione w miejscowości Krościenko w Pieninach ustalono, że średnia temperatura roczna wynosiła wówczas 17-18o C (obecnie 8o C), średnia temperatura stycznia wynosiła 4-5o C (obecnie 3o C), lipca zaś 29o C (obecnie 19oC). Jak zatem widać klimat był wtedy znacznie cieplejszy od obecnego.
 | Relikt flory tundrowej - dębik ośmiopłatkowy |
Dobrze zachowane szczątki roślin z okresu zlodowaceń pozwalające poznać ówczesną szatę roślinną odnajdywano w torfowiskach, a także w skałach wapiennych zwanych trawertynami, np. w miejscowości Ganowce koło Popradu. W niektórych okresach epoki lodowcowej rosły tam lipy, dęby i klony, co może świadczyć o tym, że ówczesny klimat był cieplejszy od obecnego. Podobne obserwacje poczyniono w Luczkach (na zachód od Tatr) czy też w Spiskim Podgrodziu. Z drugiej zaś strony we wspomnianym już Krościenku odkryto szczątki flory tundrowej, w tym dębik ośmiopłatkowy (Dryas octopetala).
Roślinność taka obecnie występuje na wysokościach między 1500 a 2000 m n.p.m., powyżej granicy lasu, podczas gdy badane stanowisko znajduje się na wysokości ok. 450 m n.p.m. Świadczy to o tym, że oziębienie klimatu jakie wówczas nastąpiło spowodowało w Pieninach obniżenie granicy lasu do 250-350 m n.p.m. W Tatrach granica ta przebiegała w tym czasie na wysokości 350-450 m n.p.m. Jak więc widać, w tak zwanej „epoce lodowcowej” występowały okresy gdy temperatury były znacznie niższe niż dziś (w końcu skandynawski lądolód dotarł aż do podnóża Karpat) ale były też takie (po ustąpieniu lodowca), gdy klimat był nawet cieplejszy niż obecnie.
|
